78/52: Hitchcock’s Shower Scene (2017)
Helly Cherry
„78/52“ je dokumantarac koji će zaintrigirati sve iskonske zaljubljenike ne samo u Hičkovove filmove i „Psiha“ već uopšte u filmski proces i koji veštom „de“konstrukcijom jedne scene, zapravo, pokazuje koliko filmske magije u njoj ima. Sniman kao i „Psiho“ u crno-beloj tehnici sa sagovornicima koji su na ovaj ili onaj način bili inspirisani „Psihom“ inkorporirajući ga u svoje stvaralaštvo, ovaj film se bavi samo jednom scenom, ali možda i najuticajnijom scenom u istoriji kinematografije – scenom ubistva Merion Krejn ispod tuša od strane Normana Bejtsa.
Naslov se odnosi na „78 Shots & 52 Cuts“, odnosno 78 kadrova i 52 montažerska reza koliko sadrži ta scena, a sagovornici koji obrazlažu svoje viđenje ne samo ove scene nego i ostatka filma, uvezujući sve u jedan simbolični i uzročno-posledični čvor, jesu poznati rediteji, glumci, montažeri, stručnjaci za zvuk i muziku (između ostalih Gijermo del Toro, Deni Elfman, Ričard Stenli, Ilajdža Vud, Piter Bogdanovič i sl.), a posebno je interesantno i svedočenje dublerke koja je pozirala ispod tuša zamenjujući Dženet Li. Služeći ne samo kao jedno dragoceno svedočanstvo o mehanizmu Hičkokovog filmosnimanja, film na jedan minuciozan i detaljan način otkriva različita viđenja i tumačenja „Psiha“, počev od trenutka kada je nastao (kraj „nevinih“ 50-ih i ulazak u raskalašne 60-e) do različitih skrovitih detalja koji tumače i objašnjavaju njegovu unutrašnju logiku (posebno je zanimljiva priča o slici koju Norman Bejts u jednom momentu skida sa zida ne bi li otkrio rupu kroz koju špijunira gošću).
Svaki sekund te scene, ukjučujući i tehnike pomoću kojih je snimljena, predstavlja jedan mali presedan u dotadašnjoj istoriji filma i otvaranje vrata novim i smelijim poduhvatima, od žešće i ekspresivnije eksploatacije nasilja na filmu do rušenja mnogih tabua, kao što je golotinja, krv u kadru i sl., da ne spominjemo presedan u vođenju filmskog narativa (i filmskog marketinga) koji je publiku totalno obmanuo i izvozao ubedivši ih da gledaju jedan sasvim drugi film od onog koji su mislili. Iako će neki tu scenu pripisati Hičkokovim opsesivnim odnosom prema voajerizmu i pasivnom (i aktivnom) nasilju prema ženama, nesumjivo je da hipnotička snaga tih nekoliko minuta intrigira filmsku javnost i 60 godina kasnije, svedočeći o natprosečnom talentu Hičkokovog vizionarstva koji je u kolaboraciji sa sjajnim kolegama na polju montaže, zvuka i muzike stvorio nezaboravno i zastrašujuće sugestivno filmsko iskustvo.
Naslov se odnosi na „78 Shots & 52 Cuts“, odnosno 78 kadrova i 52 montažerska reza koliko sadrži ta scena, a sagovornici koji obrazlažu svoje viđenje ne samo ove scene nego i ostatka filma, uvezujući sve u jedan simbolični i uzročno-posledični čvor, jesu poznati rediteji, glumci, montažeri, stručnjaci za zvuk i muziku (između ostalih Gijermo del Toro, Deni Elfman, Ričard Stenli, Ilajdža Vud, Piter Bogdanovič i sl.), a posebno je interesantno i svedočenje dublerke koja je pozirala ispod tuša zamenjujući Dženet Li. Služeći ne samo kao jedno dragoceno svedočanstvo o mehanizmu Hičkokovog filmosnimanja, film na jedan minuciozan i detaljan način otkriva različita viđenja i tumačenja „Psiha“, počev od trenutka kada je nastao (kraj „nevinih“ 50-ih i ulazak u raskalašne 60-e) do različitih skrovitih detalja koji tumače i objašnjavaju njegovu unutrašnju logiku (posebno je zanimljiva priča o slici koju Norman Bejts u jednom momentu skida sa zida ne bi li otkrio rupu kroz koju špijunira gošću).
Svaki sekund te scene, ukjučujući i tehnike pomoću kojih je snimljena, predstavlja jedan mali presedan u dotadašnjoj istoriji filma i otvaranje vrata novim i smelijim poduhvatima, od žešće i ekspresivnije eksploatacije nasilja na filmu do rušenja mnogih tabua, kao što je golotinja, krv u kadru i sl., da ne spominjemo presedan u vođenju filmskog narativa (i filmskog marketinga) koji je publiku totalno obmanuo i izvozao ubedivši ih da gledaju jedan sasvim drugi film od onog koji su mislili. Iako će neki tu scenu pripisati Hičkokovim opsesivnim odnosom prema voajerizmu i pasivnom (i aktivnom) nasilju prema ženama, nesumjivo je da hipnotička snaga tih nekoliko minuta intrigira filmsku javnost i 60 godina kasnije, svedočeći o natprosečnom talentu Hičkokovog vizionarstva koji je u kolaboraciji sa sjajnim kolegama na polju montaže, zvuka i muzike stvorio nezaboravno i zastrašujuće sugestivno filmsko iskustvo.
Slobodan Novokmet